Khái niệm, nguyên tắc tổ chức, các loại hình và nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở

– Khái niệm: Lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở là lực lượng quần chúng tự nguyện, được tuyển chọn tham gia thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác về an ninh, trật tự tại địa bàn cơ sở. Các lực lượng này giữ vai trò quan trọng làm nòng cốt trong xây dựng mô hình tự quản về bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn cơ sở; hỗ trợ lực lượng Công an thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và xây dựng phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” trên địa bàn cơ sở.

– Nguyên tắc tổ chức, hoạt động của lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở: Tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; hoạt động dưới sự giám sát, quản lý của chính quyền địa phương, ủy ban Mặt trận TỔ quốc Việt Nam ở xã, phường, thị trấn, các tổ chức chính trị – xã hội và nhân dân, sự quản lý, lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, hướng dẫn, kiểm tra của cơ quan Công an trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự; đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự và phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của địa phương.

– Một số loại hình tổ chức, hoạt động của lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở: Nhận thức được vai trò, trách nhiệm trong xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, trong những năm qua, Công an các địa phương đã chỉ đạo các lực lượng tăng cường các biện pháp xây dựng, củng cố lực lượng này cả về tổ chức và hoạt động. Quá trình tiến hành đã đạt được những kết quả nhất định, tạo điều kiện hỗ trợ cho lực lượng Công an trong hoạt động phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự. Nhiều mô hình lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự được xây dựng, củng cố đã phát huy vai trò, tác dụng hiệu quả trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự. Đối với địa bàn các xã, thị trấn, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự được xây dựng mang tính phổ biến đó là lực lượng Công an xã bán chuyên trách; Tổ an ninh nhân dân; Tố hòa giải; lực lượng dân phòng; bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp. Đối với địa bàn các phường, khu vực đô thị, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự có tính phổ biến là lực lượng bảo vệ dân phố”; dân phòng; bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp… Thực tế hiện nay cho thấy, ở các phường, xã, thị trấn trong toàn quốc thường có ba loại hình lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự như sau:

+ Loại hình tổ chức có chức năng tư vấn, tương ứng với loại hình này là hội đồng an ninh, trật tự ở cơ sở, thành phần gồm chủ tịch ủy ban nhân dân, chủ tịch ủy ban mặt trận Tổ quốc, trưởng công an, bí thư đoàn thanh niên, chủ tịch hội cựu chiến binh, chủ tịch hội phụ nữ… đặt dưới sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự quản lý, điều hành của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Ớ cơ quan, doanh nghiệp, thành phần gồm bí thư đảng ủy, thủ trưởng cơ quan, trưởng phòng (tổ trưởng) bảo vệ, đại diện công đoàn, đoàn thanh niên, hội phụ nữ. Hội đồng an ninh, trật tự có nhiệm vụ giúp (tư vấn) cho cấp ủy, chính quyền, thủ trưởng cơ quan, doanh nghiệp… đề ra chủ trương, quyết định biện pháp và chỉ đạo công tác an ninh, trật tự chung trong xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp.

+ Loại hình có chức năng quản lý, điều hành, tương ứng với loại hình này là ban an ninh, trật tự và ban bảo vệ dân phố. Ở nông thôn, ban an ninh, trật tự được thành lập ở thôn, ấp, bản, làng, phum, sóc…; ở cơ quan, doanh nghiệp lớn, ban an ninh, trật tự được thành lập ở phân xưởng, xí nghiệp, công ty… Nếu cơ quan, doanh nghiệp nhỏ và thôn nhỏ có nơi không cần thiết phải thành lập ban an ninh, trật tự; ở thành phố, thị xã: ban bảo vệ dân phố được thành lập theo các khu phố, cụm dân cư.

Bảo vệ dân phố là một trong các lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được xây dựng theo Nghị định số 38/2006/NĐ-CP, ngày 17/4/2006 của Chính phủ. Đây là tổ chức được thành lập ở các phường, thị trấn nơi bố trí lực lượng Công an chính quy, do ủy ban nhân dân phường quyết định thành lập. Ban an ninh, trật tự và ban bảo vệ dân phô’ là lực lượng nòng cốt trong việc thực hiện phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” và thực hiện một số biện pháp phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, tệ nạn xã hội và các hành vi vi phạm pháp luật khác theo quy định của pháp luật, có trách nhiệm quản lý, điều hành và phối hợp với Công an xã, phường, thị trấn, bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp hướng dẫn, hỗ trợ các tổ an ninh nhân dân, an ninh công nhân, đội dân phòng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự.

READ  Các nguy cơ gây mất an ninh, trật tự ở địa bàn cơ sở

+ Loại hình có chức năng thực hành, tương ứng với loại hình này là các tổ an ninh nhân dân, an ninh công nhân, đội dân phòng, đội thanh niên xung kích an ninh có nhiệm vụ trực tiếp thực thi các nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự ở các cơ sở.

Tổ an ninh nhân dân được cơ cấu ở các thôn, xóm, tổ dân phố. Trong một thôn, xóm, khu phố có thể có nhiều tổ an ninh nhân dân, căn cứ đặc điểm thực tế, số lượng dân cư, mối quan hệ ràng buộc của quần chúng ở khu tập thể, khu dân cư đế hình thành tổ an ninh nhân dân cho phù hợp. Hiện nay, hầu hết các địa phương đều đang duy trì hoạt động của tổ an ninh nhân dân, tuy nhiên cũng có địa phương gọi là tổ tự quản, tổ liên gia an toàn, nhiều nơi vừa có tổ an ninh nhân dân, vừa có tổ tự quản… do đó, nên thống nhất tên gọi tổ an ninh nhân dân là đúng nghĩa nhất, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ là tổ chức của nhân dân làm công tác an ninh, trật tự, phù hợp với quy định trước đây của Bộ Công an về chức năng, nhiệm vụ của tổ an ninh nhân dân.

Tổ an ninh công nhân được cơ cấu ở các tổ, đội sản xuất, phân xưởng, phòng, ban trong cơ quan, doanh nghiệp, riêng ở các phân xưởng, phòng, ban lớn có thế có nhiều tổ an ninh công nhân tuỳ thuộc phạm vi, quy mô, tính chất công việc chuyên môn và yêu cầu thực tế nhiệm vụ bảo vệ cơ quan, bảo vệ an ninh, trật tự.

Dân phòng là lực lượng nòng cốt trong hoạt động phòng cháy và chữa cháy tại các thôn, làng, ấp, bản hoặc tổ dân phố, do chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã, phường thành lập, quản lý và chỉ đạo. Căn cứ vào Luật phòng cháy và chữa cháy ngày 29/6/2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng cháy và chữa cháy ngày 22/11/2013 cũng như các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, lực lượng dân phòng là lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, nhưng chủ yếu làm nhiệm vụ tham gia công tác phòng cháy, chữa cháy và được huy động trong các trường hợp cần thiết bảo đảm an ninh, trật tự tại cơ sở.

Các đội thanh niên xung kích an ninh, đội thiếu niên Sao đỏ là tổ chức của đoàn thanh niên, Đội thiếu niên lập ra để thu hút thanh, thiếu niên vào hoạt động bảo vệ an ninh, trật tự. Đây cũng là tổ chức của quần chúng trực tiếp tham gia bảo vệ an ninh, trật tự cần được duy trì hoạt động.

Các đội dân phòng, thanh niên xung kích an ninh, hình thành theo thôn, xóm, khu phố, cụm dân cư hoặc cơ cấu theo tổ chức đoàn thanh niên (chi đoàn, phân đoàn) tùy theo tính chất nhiệm vụ công tác an ninh, trật tự ở cơ sở.

Pháp lệnh Công an xã số 06/2008/PL-UBTVQH12 quy định về xây dựng lực lượng Công an xã bán chuyên trách quy định lực lượng Công an xã là lực lượng vũ trang bán chuyên trách, làm nòng cốt trong phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn cơ sở. Trước đây lực lượng Công an xã bán chuyên trách còn thực hiện chức năng quản lý nhà nước về an ninh, trật tự tại cơ sở, tuy nhiên, với việc triển khai thực hiện mô hình Công an bôn cấp hiện nay, công tác này do lực lượng Công an xã chính quy đảm nhiệm, đồng thời 100% địa bàn xã trong cả nước đã được bố trí Công an chính quy nên lực lượng Công an xã bán chuyên trách hiện nay chủ yếu thực hiện các nhiệm vụ tham gia bảo vệ an ninh, trật tự.

READ  Quan điểm của Đảng về phát huy sức mạnh tổng hợp, "thế trận lòng dân" trong bảo đảm an ninh, trật tự ở địa bàn cơ sở

– Nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở, theo chỉ đạo của lực lượng Công an xã, lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở có nhiệm vụ cơ bản sau:

+ Tham gia thu thập thông tin, tình hình về an ninh, trật tự trên địa bàn cơ sở. Nội dung thu thập thông tin gồm: vụ việc tụ tập đông người, khiếu kiện đông người trái pháp luật, gây rối trật tự công cộng, vi phạm trật tự, an toàn giao thông và tệ nạn xã hội. Thu thập thông tin về tình hình chấp hành pháp luật của người bị cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, bảo lãnh, đặt tiền đế bảo đảm; người bị kết án phạt tù nhưng chưa có quyết định thi hành án hoặc đã có quyết định thi hành án nhưng đang tại ngoại hoặc được hoãn chấp hành án, tạm đình chỉ chấp hành án; người bị kết án phạt tù được hưởng án treo đang trong thời gian thử thách; người đang chấp hành án cải tạo không giam giữ, cấm đi khỏi nơi cư trú, quản chế, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân; người được tha tù trước thời hạn có điều kiện đang trong thời gian thử thách; người đã chấp hành xong bản án, quyết định của tòa án, của cơ quan có thẩm quyền nhưng chưa được xóa án tích; người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, quản lý tại gia đình; người phải chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng nhưng đang được hoãn hoặc tạm đình chỉ chấp hành; người bị quản lý trong thời gian làm thủ tục xem xét, quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng. Theo đó, kịp thời báo cáo với cơ quan Công an, ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn trực tiếp quản lý có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý.

+ Tham gia tuyên truyền pháp luật về bảo đảm an ninh, trật tự, xây dựng phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở hỗ trợ lực lượng Công an cấp xã và phối hợp với các lực lượng chức năng, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân chính sách, pháp luật về bảo đảm an ninh, trật tự, xây dựng, phát động, duy trì và đẩy mạnh phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, tuyên truyền nhân dân nâng cao ý thức bảo vệ an ninh Tổ quốc.

+ Tham gia thực hiện công tác phòng, chống thiên tai, phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Theo sự phân công, chỉ đạo của lực lượng Công an cấp xã, lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở phối hợp với lực lượng dân phòng, lực lượng chức năng thực hiện xây dựng nội dung an toàn về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, phương án chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ theo quy định; chuẩn bị lực lượng, phương tiện và tham gia thực hiện nhiệm vụ chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ khi có cháy, nổ xảy ra.

+ Tham gia vận động, đôn đốc quần chúng nhân dân trên địa bàn chấp hành quy định của pháp luật quản lý hành chính về trật tự xã hội (quản lý cư trú, quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ…). Trường hợp lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự phát hiện hoặc do nhân dân phản ánh vi phạm về quản lý cư trú, và an ninh, trật tự xảy ra tại cơ sở hoạt động ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn phụ trách phải kịp thời báo cáo cho Công an cấp xã trực tiếp quản lý.

+ Tham gia vận động, cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ người vi phạm pháp luật đã bị xử lý trở về sinh sống tại địa bàn. Lực lượng tham gia thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở phối hợp với tổ chức, đoàn thể quần chúng trên địa bàn phụ trách tham gia vận động, giúp đỡ người đã chấp hành xong hình phạt tù, chấp hành xong quyết định giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người đang chấp hành án hình sự tại cộng đồng đang cư trú, sinh sống trên địa bàn phụ trách chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

READ  Nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể đối với từng lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở địa bàn cơ sở

+ Tham gia hỗ trợ bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và thực hiện các nhiệm vụ khác về bảo đảm an ninh, trật tự. Lực lượng tham gia thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở hỗ trợ lực lượng chức năng thực hiện việc hướng dẫn, phân luồng, giải quyết ùn tắc giao thông; hỗ trợ tham gia tuần tra, kiểm soát, bảo đảm trật tự, an toàn giao thông khi được huy động. Khi nhận được tin báo có vụ việc mất an ninh, trật tự xảy ra trên địa bàn phụ trách, lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở phải kịp thời có mặt, tùy theo tính chất, mức độ vụ việc đề đề nghị người dân tham gia hỗ trợ giải quyết; tham gia bảo vệ hiện trường và báo ngay cho lực lượng chức năng đến giải quyết. Hỗ trợ và tham gia cùng lực lượng Công an tổ chức tuần tra, kiểm soát đế phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh chống tội phạm, tệ nạn xã hội và các vi phạm khác về an ninh, trật tự. Thực hiện các nhiệm vụ khác trong bảo đảm an ninh, trật tự khi được cấp có thẩm quyền giao.

– Quan hệ công tác, phối hợp của lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở:

+ Lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở chịu sự giám sát của hội đồng nhân dân, sự quản lý của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Đồng thời, chịu sự quản lý, lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, hướng dẫn, kiểm tra về chuyên môn, nghiệp vụ của Công an cấp xã trong bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn.

+ Theo sự phân công, chỉ đạo của Công an cấp xã, lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở tham gia phối hợp với người đứng đầu các thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, tổ dân phô’, đơn vị dân cư tương đương, trưởng ban công tác mặt trận, bí thư chi bộ thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự tại địa bàn.

+ Lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở phối hợp với lực lượng dân quân tự vệ (lực lượng vũ trang quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác) dưới sự chỉ đạo của ủy ban nhân dân cấp xã tham gia hỗ trợ các lực lượng chức năng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân, làm nòng cốt trong phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” ở cơ sở. Hai lực lượng này phối hợp với nhau và lực lượng khác trên địa bàn cơ sở thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, hải đảo, vùng biển, vùng trời Việt Nam, bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm vi phạm pháp luật; tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân xây dựng địa bàn cơ sở vững mạnh toàn diện; thực hiện chính sách xã hội; phòng, chống, khắc phục hậu quả sự cố thiên tai, dịch bệnh, phòng cháy, chữa cháy; tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ; bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường và hoạt động phòng thủ dân sự khác.

+ Phối hợp với đoàn thể quần chúng, tổ chức quần chúng tự quản ở địa phương, dân phòng, hòa giải viên cơ sở, lực lượng bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức đóng trên địa bàn tham gia bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn cơ sở; tham mưu Công an cấp xã xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và các vi phạm pháp luật khác về an ninh, trật tự trên địa bàn cơ sở được phụ trách.

5/5 - (2 bình chọn)

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *